Negatieve registraties kunnen verwijderd
De antwoorden van de minister zijn een steun in de rug van het gespecialiseerde bureau Dynamiet Nederland, dat hierover strijd voert tegen het BKR. Dat beweert dat het verwijderen van dit soort registraties niet mogelijk is en dat Dynamiet consumenten misleidt met valse beloftes. Begin 2017 en twee jaar eerder oordeelde de rechter al dat dit wel kan en dat Dynamiet daar mensen bij kan helpen.
Volgens de minister kunnen negatieve registraties van mensen met een betalingsachterstand verwijderd worden als deze onterecht blijken te zijn. Dat kan na overleg of na een uitspraak van de rechter. Als de regels voor registratie niet correct worden nageleefd, is een registratie onterecht, aldus Dijsselbloem. Consumenten hebben daar al verschillende rechtszaken over gewonnen.
Volgens de minister moet een registratie proportioneel zijn en voldoen aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens (WBP). ,,Een belangenafweging dient plaats te vinden op basis van beschikbare gegevens. Als de consument nadere gegevens verschaft, kan dit tot een nieuwe en meer volledige afweging door de kredietverstrekker aanleiding geven,” aldus Dijsselbloem. Daarmee zegt hij hetzelfde als de Hoge Raad in zijn arrest van september 2011.
Die stelt in deze ‘Santander-zaak’ dat een kredietverstrekker te allen tijde een belangenafweging moet maken als een consument om verwijdering van zijn negatieve registratie vraagt. Op basis van dit arrest heeft het BKR al veel registraties moeten verwijderen.
Volgens de minister is verwijdering of aanpassing van een negatieve registratie slechts bij uitzondering aan de orde na afweging van alle (bijzondere) omstandigheden. Op dit moment hebben 721.000 Nederlanders een negatieve registratie wegens betalingsachterstanden bij het BKR. Dynamiet helpt duizenden mensen per jaar daar van af te komen. Soms gaat het om kleine bedragen of achterstallige betalingen die door misverstanden of verhuizing zijn ontstaan. Toch kunnen mensen daardoor moeilijker een lening of hypotheek afsluiten.
Inmiddels veertien rechtszaken tegen het BKR
Het BKR heeft sinds februari zijn reglement aangepast zodat kredietverstrekkers niet zomaar een registratie kunnen laten verwijderen. ,,Dat is in strijd met rechtelijke uitspraken. In feite is het BKR dus illegaal bezig,” stelt manager Deepak Thakoerdien van Dynamiet Nederland. Hij heeft diverse brieven van kredietverstrekkers die een achteraf onterechte registratie wilde laten verwijderen, wat recent door het BKR is geweigerd. Het bureau heeft inmiddels veertien rechtszaken lopen tegen het BKR en daar komt er elke week eentje bij. Deze week nog droeg de rechtbank van Lelystad de Rabobank op een terechte registratie van een cliënt van Dynamiet te laten verwijderen.
Ook minister Dijsselbloem stelt dat kredietverstrekkers registraties moeten kunnen verwijderen, waarbij consumenten geholpen kunnen worden door bureaus als Dynamiet. ,,Onder bijzondere omstandigheden kan ook een verplichting voor de kredietverstrekker bestaan om een BKR-registratie te verwijderen terwijl er geen sprake is van een ‘technische fout’. In beginsel kan een consument dat zelf aan de kredietverstrekker verzoeken, maar de consument kan daarvoor ook een derde in de hand nemen. Bedrijven die aangeven in bijzondere omstandigheden consumenten te kunnen bijstaan bij aanpassing van de BKR-registratie vertellen dus niet noodzakelijkerwijs onwaarheden,” schrijft hij aan de Tweede Kamer.
Over één kam geschoren
Volgens Dynamiet worden veel mensen nu onnodig belemmerd in het aanvragen van een hypotheek of lening, terwijl een legitieme reden hiertoe ontbreekt. Thakoerdien: ,,Het doel van het BKR, namelijk het beschermen van mensen tegen zichzelf en het beschermen van de financiële sector tegen betalingsachterstanden, wordt daarmee voorbij geschoten. Ook wordt geen rekening gehouden met de individuele omstandigheden en wordt elke consument over één kam geschoren. Iemand met twee keer een tientje achterstand krijgt dezelfde codering en dezelfde financiële beperkingen als iemand met een achterstand van 12 maanden en 2000 euro. Iemand die na tien jaar braaf betalen twee keer een achterstand heeft gehad krijgt dezelfde codering als iemand die van begin af aan structureel betalingsachterstanden heeft gehad.”
Auteur: André Oerlemans
ANP Pers Support